Tuesday, December 21, 2010

"Νόημα και μη νόημα της εξέγερσης"

ΣΕΙΡΑ: Πολιτισμική θεωρία-κριτική
ΤΙΤΛΟΣ: Νόημα και μη νόημα της εξέγερσης
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Τζούλια Κρίστεβα (Julia Kristeva)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Νίκος Ηλιάδης
ΣΕΛ. : 424
ISBN: 978-960-7909-87-9
TIMH: 25 ευρώ

Στο βιβλίο της για τις δυνάμεις και τα όρια της ψυχανάλυσης, η Τζούλια Κρίστεβα επικεντρώνεται σε ένα άκρως ενδιαφέρον δίλημμα. Ο Φρόυντ και η ψυχανάλυση μας δίδαξαν ότι η εξέγερση είναι αυτή που εγγυάται την ανεξαρτησία μας και τις δημιουργικές ικανότητές μας. Παρόλα αυτά, στη σύγχρονη κουλτούρα της «διασκέδασης», μπορεί κανείς να μιλάει για εξέγερση; Είναι εφικτή η διαμόρφωση και η αποδοχή μιας αντικουλτούρας; Και για ποιον, και εναντίον ποίου και με ποια μορφή;

Η συγγραφέας, επίσης, ερμηνεύει τις προόδους και τα αδιέξοδα της κουλτούρας της εξέγερσης μέσα από την εμπειρία τριών συγγραφέων του εικοστού αιώνα: του υπαρξιστή Ζαν-Πωλ Σαρτρ, του υπερρεαλιστή Λουί Αραγκόν και του θεωρητικού Ρολάν Μπαρτ. Για την Κρίστεβα, οι εξεγέρσεις που στήριξαν αυτές οι προσωπικότητες –ειδικά οι πολιτικές και φαινομενικά δογματικές πολιτικές δεσμεύσεις του Αραγκόν και του Σαρτρ- προκαλούν στον αναγνώστη της μετα-ψυχροπολεμικής εποχής ανάμεικτα συναισθήματα, σαγήνης αλλά και απόρριψης. Αυτοί οι θεωρητικοί, κατά την Κρίστεβα, εμπλέκονται σε μια επανάσταση κόντρα στις γενικά αποδεκτές αντιλήψεις περί ταυτότητας – περί αναφοράς στον άλλον. Τοποθετεί, δε, τα επιτεύγματά τους στο πλαίσιο άλλων επαναστατικών κινημάτων στην τέχνη, τη λογοτεχνία και την πολιτική. Μας προσφέρει, τέλος, μια διαφωτιστική συζήτηση για το έργο του Φρόυντ που άνοιξε καινούργιους δρόμους στο θέμα της εξέγερσης, επικεντρώνοντας στη συμβολική λειτουργία της πατροκτονίας και συζητώντας το όραμα της γλώσσας (συχνά παραμελημένο) και υπογραμμίζοντας την περίπλοκη σχέση με την επαναστατική ορμή.

Η Julia Kristeva γεννήθηκε στη Βουλγαρία και το 1965 μετοίκησε στο Παρίσι. Θεωρητικός με παγκόσμια αναγνώριση, έχει επαινεθεί για το έργο της στη γλωσσολογία, την ψυχανάλυση, τη λογοτεχνία και την πολιτική θεωρία. Τα δημοσιευμένα της έργα περιλαμβάνουν : Χάννα, Άρεντ, η γυναικεία ευφυία (Κέδρος, 2008), Ξένοι μέσα στον εαυτό μας (Scripta, 2004),Φονικό στο Βυζάντιο (Πατάκης, 2004),Το θήλυ και το ιερό το οποίο συνέγραψε με την Catherine Clement (Ψυχογιός, 2001), Οι νέες αρρώστιες της ψυχής (Καστανιώτης, 2000), Μαύρος ήλιος (Καστανιώτης, 2000), Εμμονές (Πατάκης, 1998), Έθνη χωρίς εθνικισμό (Εναλλακτικές εκδόσεις, 1997), Ο γέρος και οι λύκοι (Εκδόσεις Μάγια, 1993), Στην αρχή ήταν η αγάπη (Άγρα, 1993), Σαμουράι ( Γκοβόστης, 1992).

Friday, December 10, 2010

Διάλεξη Slavoj Zizek

Ο Σλάβοϊ Ζίζεκ στην Αθήνα.
Για λεπτομέρειες: http://aristerovima.gr/details.php?id=1414

Sunday, December 5, 2010

ΤΙΤΛΟΙ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ

ΣΕΙΡΑ : Πολιτισμική θεωρία – κριτική
ΤΙΤΛΟΣ : Πρώτα σαν τραγωδία και μετά σαν φάρσα
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ : Σλάβοϊ Ζίζεκ (Slavoj Zizek)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : Νεκτάριος Καλαϊτζής

Δισεκατομμύρια δολάρια διοχετεύθηκαν άρον άρον στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, σε μια φρενιτιώδη προσπάθεια χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης. Γιατί, λοιπόν, δεν έχουμε μπορέσει να δείξουμε τον ίδιο δυναμισμό και στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας φτώχιας και της περιβαλλοντικής κρίσης;

Σε αυτή την ανάλυση που δεν χαρίζεται σε κανέναν, ο Σλάβοϊ Ζίζεκ εξετάζει τις ηθικές αστοχίες του σύγχρονου κόσμου με αφετηρία τα κοσμοϊστορικά γεγονότα της πρώτης δεκαετίας αυτού του αιώνα. Εκείνο που ανακαλύπτει είναι το διαχρονικό γρονθοκόπημα της Ιστορίας˙ το αριστερό κροσέ της τραγωδίας, το δεξί της φάρσας. Στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και στην παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, ο φιλελευθερισμός πέθανε δυο φορές˙ ως πολιτικό δόγμα και ως οικονομική θεωρία.

Το Πρώτα σαν τραγωδία και μετά σαν φάρσα είναι ένα κάλεσμα προς την Αριστερά να επανεφεύρει τον εαυτό της υπό το φως της απελπιστικής ιστορικής κατάστασής μας. Ο καιρός του φιλελεύθερου, ηθικολογικού εκβιασμού παρήλθε.


ΣΕΙΡΑ: Σύγχρονοι κλασικοί
ΤΙΤΛΟΣ: Μεσάνυχτα στον αιώνα
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Βικτόρ Σερζ (Victor Serge)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Τιτίκα Δημητρούλια

Πρόκειται για το βιβλίο με το οποίο ο Βικτόρ Σερζ -πριν από τον Άρθουρ Καίσλερ και τον Αλεξάντερ Σολζενίτσιν – κατήγγειλε τη Ρωσία του Στάλιν ως μια μηχανή που συνέθλιβε το σώμα και την ψυχή των ανθρώπων. Όπου οι αντικαθεστωτικοί πέθαιναν στην ανωνυμία. Ο Σερζ, λοιπόν, ο οποίος υπήρξε ένας απ’ αυτούς, απέδωσε σε όλους εκείνους τους ανώνυμους το χαμένο τους πρόσωπο και το χαμένο όνομά τους. Το Μεσάνυχτα στον αιώνα αναφέρεται σε μια από τις πλέον σκοτεινές στιγμές της Ιστορίας, τη στιγμή που στη Γερμανία θριάμβευε ο Χίτλερ και στη Ρωσία αποθεωνόταν ο Στάλιν. Πρόκειται για την ιστορία ανδρών και γυναικών, για την ιστορία Ρώσων κομμουνιστών που η αφοσίωσή τους στην Επανάσταση του 1917 τους οδήγησε στα γκουλάγκ του 1934 και δεν τους έμενε παρά μονάχα να αναρωτιούνται : « Τι πρέπει να γίνει όταν είναι μεσάνυχτα στον αιώνα;»
Είναι βιβλίο αυθεντικό που καταγράφει και δίνει νέα μορφή στις ανακρίσεις και τον εγκλεισμό του Σερζ στις φυλακές του GPU στη Μόσχα, την αντίστασή του κατά τον διετή εκτοπισμό του στην Κεντρική Ασία και τη συνεχή αντίδρασή του στην προδοτική στάση του Στάλιν στο επαναστατικό κίνημα, στο οποίο ο Σερζ αφιέρωσε τη ζωή του ολόκληρη.
Το βιβλίο γράφτηκε το 1939 και το 1940 προτάθηκε για το Βραβείο Goncourt.
Από τις εκδόσεις SCRIPTA κυκλοφορούν επίσης : ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥΛΑΓΕΦ (2007) και ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗ (2008).


ΣΕΙΡΑ: Πολιτισμική θεωρία – κριτική
ΤΙΤΛΟΣ: Τα μαθήματα των δασκάλων
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Τζορτζ Στάινερ (George Steiner)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Σεραφείμ Βελέντζας

Ο Τζορτζ Στάινερ, επιχειρώντας μια επισκόπηση του χώρου της διδασκαλίας, πηγαίνει κατευθείαν στην καρδιά του θέματος διακρίνοντας τρεις απόψεις για τη γνήσια διδασκαλία: η πρώτη μιλάει για τη μετάδοση ενός εξ αποκαλύψεως λόγου (ο δάσκαλος της Τορά, ο ερμηνευτής του Κορανίου, ο σχολιαστής της Καινής Διαθήκης). Η δεύτερη άποψη είναι ακριβώς η αντίθετη: η διδασκαλία γίνεται μόνο μέσα από το προσωπικό παράδειγμα (ο Σωκράτης, ο Χριστός και οι απόστολοι διδάσκουν με την ίδια τους την ύπαρξη). Η τρίτη άποψη θέλει τη διδασκαλία σχέση δύναμης, μορφή βίας, όπου ο δάσκαλος έχει ψυχολογική, κοινωνική αλλά και σωματική εξουσία (ακραίο παράδειγμα το Μάθημα του Ιονέσκο). Από την άλλη πλευρά υπάρχουν δάσκαλοι που, όταν κρίνουν ότι δεν υπάρχουν άξιοι παραλήπτες του πολύτιμου κληροδοτήματος, αρνούνται να διδάξουν το παραμικρό.
Σαν επιδέξιος και έμπειρος οδηγός στον λαβύρινθο της γνώσης, ο Στάινερ αποχαιρετά την πανεπιστημιακή καριέρα του ξεναγώντας μας, με τη συναρπαστική αφηγηματική του ικανότητα στον αχανή κόσμο της διδασκαλίας, μιλώντας μας για τους επιφανέστερους εκπροσώπους της, δασκάλους και μαθητές, μες στους αιώνες.


ΣΕΙΡΑ : Βιογραφία
ΤΙΤΛΟΣ : Γκάντι
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ : Ζακ Ατταλί (Jacques Attali)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : Ευγενία Τσελέντη

Ποτέ άλλοτε η βία δεν υπήρξε πιο απειλητική και πιο πολύμορφη απ’ όσο στις μέρες μας. Ποτέ άλλοτε η δράση και οι ιδέες του Μοχάντας Γκάντι, του ανθρώπου που την καταπολέμησε με το χαμόγελο στα χείλη, φθάνοντας μέχρι τον θάνατο, δεν υπήρξαν πιο επίκαιρες.
Λίγοι άνθρωποι άφησαν τόσο έντονα τα ίχνη τους στην ανθρώπινη ιστορία όσο αυτός, που διέσχισε με πραότητα έναν αιώνα βαρβαρότητας, προσπαθώντας να συνετίσει τα χειρότερα τέρατα, κάνοντας τη δική του θυσία μέσο ικανό να οδηγεί τους άλλους στην ενδοσκόπηση, αποκαλύπτοντας ότι η ταπείνωση αποτελεί τον αληθινό κινητήριο μοχλό της Ιστορίας και θέτοντας σε εφαρμογή τη μόνη ουτοπία που επιτρέπει να ελπίζουμε πως το ανθρώπινο είδος θα επιβιώσει, έτσι όπως θα επιβιώσουν η ανοχή και η μη βία. Η δράση του άλλαξε την εικόνα που υπήρχε τον 20ό αιώνα για την Ινδία. Κι αν θέλουμε να επιζήσει η ανθρωπότητα πέρα από τον 21ο αιώνα, οφείλουμε να ακούσουμε τη φωνή του.
Του άρεσε να λέει ότι μήνυμά του ήταν η ίδια η ζωή του. Και η ζωή αυτή, εκ πρώτης όψεως, είναι διαφανής. Το πάθος του για την αλήθεια τον έκανε να γνωστοποιεί, με καθημερινές σχεδόν καταγραφές, κάθε εξέλιξη του χαρακτήρα, των αισθημάτων, των ανησυχιών, της θεωρίας, της ηθικής, της πρακτικής, της στρατηγικής και των κατευθυντηρίων γραμμών του.
Παρ’ όλα αυτά, ο Γκάντι παραμένει ένα συναρπαστικό αίνιγμα. Ενώ ορισμένοι από τους Ινδούς συγχρόνους του, όπως ο Τσαντρασεκάρα Βενκάτα Ράμαν που πήρε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1930, ο μαθηματικός Ραμανουτζά, ιδιοφυΐα στη θεωρία των αριθμών, ή ο συνεργάτης του Αϊνστάιν, Σατιγιεντρανάθ Μπόζε, υπήρξαν εξαιρετικές μεγαλοφυΐες, ο ίδιος δεν υπήρξε ούτε θεωρητικός ούτε πολέμαρχος ούτε καν λαμπρός δικηγόρος. Πώς λοιπόν αυτός ο ντροπαλός μικροκαμωμένος άνθρωπος – γέννημα μιας μεσαίας οικογένειας και μιας «αξιοσέβαστης» κάστας, κατώτερης όμως των βραχμάνων, χωρίς κοινωνικές σχέσεις – κατόρθωσε να γίνει ηθικός ηγέτης μιας χώρας από τις πιο εκλεπτυσμένες, τις πιο ιεραρχημένες, τις πιο θρησκευόμενες στον κόσμο; Πώς αυτός ο άνθρωπος με την πνιχτή φωνή, που στα τριάντα του χρόνια δεν μπορούσε να μιλήσει μπροστά σε ακροατήριο, κατόρθωσε στα πενήντα του να συγκεντρώνει εκατομμύρια ανθρώπους πρόθυμους να πεθάνουν γι’ αυτόν;


ΣΕΙΡΑ: Πολιτισμική θεωρία – κριτική
ΤΙΤΛΟΣ : Homo poeticus
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Ντανίλο Κις (Danilo Kis)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : Ισμήνη Ραντούλοβιτς

Πρόκειται για συλλογή δοκιμίων μέσα από τα οποία ο Ντανίλο Κις αναπτύσσει με ζωντανό τρόπο θέματα ιδιαιτέρως ελκυστικά, όπως η ουσία της λογοτεχνίας, η ποιητική και η ηθική της γραφής, το επάγγελμα του λογοτέχνη με τη στενή έννοια του όρου. Ορμώμενος, ως επί το πλείστον, από την προσωπική του εμπειρία αλλά και από το κοινωνικο-πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο έδρασε και έγραψε, προσεγγίζει τις μεγάλες λογοτεχνίες της Ευρώπης και της Αμερικής και αφιερώνει σελίδες ολόκληρες προκειμένου να σχολιάσει το έργο πολυαγαπημένων του συγγραφέων, όπως ο Μπόρχες, ο Φλομπέρ, ο Ναμπόκοφ, ο Σαντ, κ. ά.
Στα πλαίσια ενός πολέμου που έλαβε χώρα στην πρώην Γιουγκοσλαβία και την άνοδο των εθνικισμών, ορισμένα κείμενα που απεικονίζουν την προσωπική εμπειρία του συγγραφέα και του πνευματικού κύκλου μέσα στον οποίο έγραψε, λαμβάνουν έντονα τον χαρακτήρα επικαιρότητας, προσφέροντας σημαντικά στοιχεία προς ανάλυση και επεξήγηση αυτής της τραγωδίας του καιρού μας.

Friday, December 3, 2010

Η Scripta πάει θέατρο!

Η νεοσύστατη ομάδα Ιππόκαμπος, παρακλάδι εκκολαπτόμενων ηθοποιών της ομάδας Νοσταλγία, παρουσιάζει την πρώτη της δουλειά στο Ονειροδρόμιο (Αγαθάρχου 4-6, Ψυρρή) με τίτλο "Siren Song". Πρόκειται για μια ξενάγηση στους κόσμους του Κάφκα και του Μέλβιλ (βασισμένο στα διηγήματα "Μεταμόρφωση" και "Μπίλυ Μπαντ"). Τελευταίες παραστάσεις: Δευτέρα 6/12-Τετάρτη 8/12/2010.

http://nostalghia-theatre.blogspot.com/2010/11/siren-song.html

Στο φουαγιέ θα διατίθεται "Η άλλη δίκη" του Elias Canetti.

Η Νοσταλγία αυτόν τον καιρό ετοιμάζει την επόμενή της παραγωγή με τίτλο "No Love" (http://noloveshow.blogspot.com/), καθώς και μια σειρά από ανοιχτά jam-sessions για performers με τίτλο "Short Notice" (http://short-notice.blogspot.com/).

Thursday, December 2, 2010

"Ο μπερξονισμός"

ΣΕΙΡΑ: Φιλοσοφία
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Gilles Deleuze
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Γιάννης Πρελορέντζος
ΣΕΛΙΔΕΣ: 248
ISBN: 978-960-9507-00-4
ΤΙΜΗ: 14 ευρώ

ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ

Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατόν πενήντα χρόνων από τη γέννηση του Ανρί Μπερξόν (1859-1941), το ενδιαφερόμενο για τη φιλοσοφία αναγνωστικό κοινό της χώρας μας διαθέτει πλέον, με τη μετάφραση αυτή , μια από τις σημαντικότερες μελέτες που έχουν γραφτεί για τον Γάλλο φιλόσοφο. Κατά κοινή ομολογία, Ο μπερξονισμός του Ζιλ Ντελέζ (1925-1995) συνέβαλε καθοριστικά στην «έξοδο του Μπερξόν από το Καθαρτήριο» στο οποίο βρισκόταν επί δεκαετίες (σύμφωνα με τη διατύπωση του Εμμανουέλ Λεβινάς (1905-1995)), μετά την ισχυρή επίδραση που άσκησε το έργο του κατά τις τρεις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, κυρίως κατά την περίοδο 1907-1914, δηλαδή από τη δημοσίευση της Δημιουργικής εξέλιξης μέχρι την έναρξη του πρώτου παγκοσμίου πολέμου.

Η φιλοσοφία του Bergson επηρέασε αποφασιστικά τον στοχασμό του Deleuze, τόσο στις, εκ πρώτης όψεως, ιστορικοφιλοσοφικές μελέτες του όσο και στα αμιγώς φιλοσοφικά του έργα. Αφιέρωσε στον γάλλο φιλόσοφο δύο άρθρα, πρωτίστως το θεμελιώδες δοκίμιο για την μπερξονική σύλληψη της διαφοράς, και τη μελέτη Ο μπερξονισμός, στην αγγλόφωνη έκδοση της οποίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η αναβίωση των μπερξονικών σπουδών στις αγγλοσαξονικές χώρες κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Ενδιάμεσα ο Ντελέζ είχε δημοσιεύσει μια ανθολογία κειμένων του Μπερξόν με τίτλο Μνήμη και ζωή και είχε δώσει σειρά έξι μαθημάτων, κατά το εαρινό εξάμηνο του 1960, στην École normale supérieure de Saint-Cloud, με αντικείμενο το τρίτο κεφάλαιο της Δημιουργικής εξέλιξης. Η επιρροή του Μπερξόν σε πτυχές της φιλοσοφίας του Ντελέζ είναι εμφανής και σε άλλες ιστορικοφιλοσοφικές του μελέτες κυρίως σ’ αυτές για τον Νίτσε, τον Σπινόζα και τον Λάιμπνιτς. Στο καθαυτό φιλοσοφικό έργο του Ντελέζ, η παρουσία μπερξονικών θεματικών, θεωριών και εννοιών είναι ανιχνεύσιμη κυρίως στη δίτομη μελέτη του για τον κινηματογράφο και δευτερευόντως, σε δύο από τα έργα που συνέγραψε με τον Φελίξ Γκαταρί: στον δεύτερο τόμο του Καπιταλισμός και σχιζοφρένεια και στο Τι είναι φιλοσοφία;

Αντικείμενο του βιβλίου είναι ο καθορισμός της σχέσης μεταξύ των τριών εννοιών ( Διάρκεια, Μνήμη ,ζωτική Ορμή) που σηματοδοτούν τους μεγάλους σταθμούς της μπερξονικής θεωρίας.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Ο Ζιλ Ντελέζ (1925-1995) αφιέρωσε τη ζωή του στη φιλοσοφία. Παράλληλα προς τη συναρπαστική διδασκαλία του (αρχικά σε λύκεια και κατόπιν στα πανεπιστήμια της Σορβόννης, της Λυόν και της Βενσέν) συγκρότησε ένα πολυσχιδές έργο. Πέραν των δύο μειζόνων πονημάτων του (Διαφορά και επανάληψη και Λογική του νοήματος), δημοσίευσε ιστορικοφιλοσοφικές μελέτες, με έντονη τη σφραγίδα του προσωπικού του στοχασμού, κυρίως για τον Νίτσε, τον Μπερξόν και τον Σπινόζα. Σε όλο το έργο του διατήρησε διαρκή διάλογο με ό,τι αποκαλείται στη Γαλλία «μη φιλοσοφία» (λογοτεχνία, τέχνες –ιδίως ζωγραφική και κινηματογράφο– επιστήμες, πολιτική και ψυχανάλυση). Το 1969 γνώρισε τον ψυχοθεραπευτή και ακτιβιστή Φελίξ Γκαταρί, με τον οποίο συνέγραψε τέσσερα βιβλία, κυρίως το δίτομο έργο Καπιταλισμός και σχιζοφρένεια, ο πρώτος τόμος του οποίου, Ο Αντιοιδίπους, θεωρήθηκε το μανιφέστο του γαλλικού Μάη του 68.